1926-1949
Wacław Klusek syn Stanisława, pracownika PKP oraz Aleksandry z Kucharskich, krawcowej, urodził się 9 sierpnia 1926 roku w Tomaszowie Mazowieckim. Zaraz po ślubie rodzice rozeszli się i dalszym wychowaniem Wacława zajmowała się samotnie matka.
Zamieszkiwali na ulicy Gajowej 27. W 1933 roku został posłany do szkoły podstawowej nr 1, gdzie do wybuchu II wojny światowej ukończył 6 klas. Do 1942 roku pozostawał przy matce i w tym roku, po ukończeniu 16 lat, został poprzez firmę budowlaną „Schuberta” skierowany na roboty do Niemiec. W grudniu 1944 roku zbiegł z robót, powrócił do Tomaszowa i do czasu wejścia armii sowieckiej ukrywał się.W lutym 1945 roku złożył podanie o przyjęcie do służby bezpieczeństwa w Tomaszowie i z dniem 1 marca rozpoczął pracę, jako wartownik aresztu miejskiego. Rodzina przeprowadziła się w tym czasie na ulicę Graniczną 47. 21 marca został wysłany na dwutygodniowy specjalistyczny kurs do Łodzi, po ukończeniu którego otrzymał stanowisko młodszego wywiadowcy Miejskiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Tomaszowie Mazowieckim. 31 sierpnia 1945 roku, po zapisaniu się do Polskiej Partii Robotniczej, awansowany został na stanowisko referenta MUBP. 16 stycznia 1946 roku został służbowo przeniesiony na takie samo stanowisko do Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Rawie Mazowieckiej, z którego, oficjalnie z powodu nieprzydatności, został 4 kwietnia zwolniony.Poprzez swego kolegę z pracy w tomaszowskim UB, Jana Gałczyńskiego, wciągnięty został 20 kwietnia 1946 roku w struktury konspiracyjnej organizacji Wolność i Niezawisłość, przed którym 3 maja złożył przysięgę na wierność organizacji, przyjmując pseudonim „Zawisza”. Uczestniczył w kilku akcjach zbrojnych, ale 8 maja wraz kilkoma innymi członkami tomaszowskiego WiN został aresztowany i osadzony w więzieniu w Brzezinach. Po ciężkim śledztwie Wojskowy Sąd Rejonowy w Łodzi skazał go 28 października na 10 lat więzienia. Najwyższy Sąd Wojskowy w Warszawie postanowieniem z dnia 26 listopada pozostawił skargę rewizyjną bez uwzględnienia, a prezydent Bierut nie skorzystał z prawa łaski. Dopiero Wojskowy Sąd rejonowy z powodu amnestii 1947 roku na rozprawie 5 czerwca 1947 roku zmniejszył mu karę więzienia do 5 lat. Wacław Klusek ps. „Zawisza” zmarł w więziennym szpitalu we Wronkach 20 czerwca 1949 roku. Jako przyczynę zgonu podano zapalenie płuc i gruźlicę. Ciało pochowano na miejscowym cmentarzu w grobie zachowanym do dziś i objętym ochroną.
Zdjęcia Archiwum IPN Łódź
Opracował Jarosław Pązik
